Erik Oldenhof: "The power of minimal"

6 juni - 27 juni 2024 van dinsdag tot donderdag
van 15.00 uur tot 19.30 uur
opening 6 juni / 18.30 uur
Overige dagen op afspraak

Atelier Balderi
Archivio Iginio Balderi, via Ausonio 20 – Milano - Italy
archivio@iginiobalderi.org
@archivioiginiobalderi

Vanaf 6 juni 2024 opent in samenwerking met de Nederlandse stichting Galerie Conny van Kasteel de tentoonstelling van de Nederlandse kunstenaar Erik Oldenhof in de tentoonstellingsruimte Atelier Balderi van het Iginio Balderi Archief in Milaan: "De kracht van minimaal" samengesteld door Ivo Balderi
Getoond wordt een selectie van ruim twintig schilderijen op groot en klein formaat.

E_AJ42 - 2015 - Acrilico su linee – 80x80cm

 

Erik Oldenhof:
Tekst: Wim van der Beek

Erik Oldenhof, (Nijmegen 1951) is een schilder die de kracht van de beperking toepast in zijn manier van schilderen.
Eenvoud is het kenmerk van het ware.
Hij focust zich volledig op het streven om het maximale schilderkunstige rendement te halen met een minimum aan beeldmiddelen. Karakteristiek voor zijn schilderijen is het pasteus geschilderde lijnenspel dat als een sluier over het doek valt.
Erik Oldenhof maakt vanaf 2004 monochrome schilderijen in wit maar ook rood, blauw en zwart.
Zijn zoektocht in het schilderen zit vooral in het gebruik van de vele nuances in de kleur wit.
Wit is de kleur waarmee hij steeds weer opnieuw kan beginnen, vanaf nul.
Deze monochrome schilderijen worden in drie verschillende lagen nat in nat geschilderd.
Hij gebruikt hiervoor brede en smalle penselen en spatel afwisselend tijdens het schilderen.
Naast een houten spatel om in de verf sporen te trekken gebruikt hij de laatste tijd ook wel tape.
Dit tape word in tegenovergestelde richtingen van de verfstreek verwijderd en daardoor ontstaat er een optisch ritmisch effect in het verfhuid die een bijzondere spanning aan het schilderij geeft.
Elk schilderij is een stap in zijn zoektocht naar wat schilderen voor hem betekent.
Niet alleen het schilderij maar ook het schilderen zelf is een manier van zijn, voor Erik Oldenhof.
Steeds weer opnieuw beginnen, op zoek naar het essentiële en het zuivere, dat is zijn drijfveer.
De illusie van oneindigheid van lijnen geeft het werk een spirituele, religieuze werking.
Erik Oldenhof overstijgt dit omdat hij het universele najaagt.
De kleur wit van Erik Oldenhof en de lijnen die hij trekt, zijn niet de kleur en lijn van bestaande logica maar van de grenzeloosheid van ons bestaan.
Het mag mooi zijn, het mag stralen van kleur. Kortom zijn schilderijen geven ruim baan aan de schoonheid.

AN7 - 2019 - Acrilico su linee - 90x120 cm

 

“Licht, ruimte en stilte”
tekst – Marijke van Oppen.

Erik Oldenhof werd in 1951 in Nijmegen geboren en groeide op in het dorp Mook waar hij zijn jeugd doorbracht.
Als 15 jarige maakte hij zijn eerste schilderijen gestimuleerd door een tante die hem schildersmaterialen gaf.
Zijn vroegste kennismaking met kunst was de kunstcollectie van zijn vader die een verzameling van landschapschilderijen had van de schilders van de Plasmolense School, die rond 1940-1950 in Mook werkzaam waren.
Zijn vroegste herinnering is de witwasserij van zijn vader, de keurig gerangschikte stapels gesteven en gevouwen servetten. Ook het witte linnengoed op de zinken tafels horen bij deze vroegste herinneringen die sporen hebben nagelaten die nu nog voelbaar zijn in recente schilderijen. Sporen uit het verleden die onbewust zich in de loop der jaren nu een weg banen in verf en doek.
Erik Oldenhof was als kind een dromer; een van die dromen was om architect te worden. Architectuur uit die tijd, vooral Bauhaus heeft alles te maken met de geometrisch abstracte composities die in deze jeugdjaren onstaan in zijn schilderijen.
In de 70-er jaren volgt hij daarom een studie in Nijmegen tot bouwkundige en werkt bij enkele architecten. Het Kröller-Müller museum in Otterloo met zijn collectie werken van Piet Mondriaan en Bart van der Leck en de werken van Wladyslaw Strzeminski opent zijn ogen voor de grote traditie van de abstracte schilderkunst.
Er volgen studiereizen naar Rome, Florence, Parijs en Madrid om de geschiedenis van de kunst te bestuderen.
Zijn studie vervolgd hij aan de Rijksacademie van Beeldende Kunsten in Amsterdam om zijn vakmanschap aan te scherpen.
Na zijn studies volgt een periode met veel experiment in zijn nieuw zelfstandig atelier in Amsterdam. In dit zelfonderzoek ontstaan vanuit motieven uit de natuur, en figuurstudies de eerste abstracte schilderijen. Oldenhof laat zich vooral inspireren door hoofdlijnen en de structuur van het landschap.
In de loop der jaren word zijn werk steeds abstracter en verdwijnt iedere directe verwijzing naar het landschap. Dat had tot resultaat dat hij in 1988 en 1989 een serie zwarte en rode monochrome maakte. Ook word hij geinspireerd door Zero kunst en Minimal Art.
Vanaf het eerste moment is duidelijk dat hij abstract zal gaan werken. Zijn grafische achtergrond en bouwkundige opleiding spelen een belangrijke rol in de ontwikkeling van zijn werk.
Er volgt een periode van radicale vermindering van beeldmiddelen. De laatste 20 jaar onderscheiden de werken van Erik Oldenhof zich door vele tinten wit. De zintuiglijke waarneming van de structuur van de schilderijen gaat een belangrijke factor worden. De verstilling die zijn werk uitstraalt zet de kijker aan tot een bepaalde concentratie. Hij zoekt naar zoals hij verwoordt, iets onstoffelijks om zo tot een super sensuele glinstering te komen van het niet materiele.
Erik Oldenhof bevraagd de oorspronkelijke elementen van de schilderkunst zoals verfhuid, ritme, lijnvoering, herhaling licht en schaduwwerking. Met een heldere doortastendheid analyseert hij de weg naar een antwoord op deze bevragingen.
Het wit is voor Oldenhof een getuigenis van stilte, pure energie van het licht en de illusie van ruimtelijkheid. Zijn werk is geregisseerd en van toeval ontdaan en de oplossingen zijn helder en overtuigend, maar laten altijd een opening over voor verder onderzoek. De zinderende lijnen in zijn monochromen werken als akkoorden in muziek.
Zijn schilderijen nodigen de beschouwer uit zich over te geven aan de emotionele en psychologische kant van het veranderlijke. Zijn streven is een visionaire vorm van schoonheid, ruimtelijkheid en stilte over te brengen aan de kijker. Oldenhof is een kunstenaar die zijn eigen weg kiest en die steeds het beeld op scherp zet in zijn nauwkeurig berekende beheersing van de materie.
Door deze benadering verbind hij op een eigentijdse manier een tijdloze visie met elkaar in zijn schilderijen en slaagt hij erin om onderkoeling om te zetten in gepassioneerde warmte.

Disegni di Berlino - 2024 - 29,7x40cm

 

Berlijnse tekeningen (2018-2023)

Van 2018 tot 2023 werkte Erik Oldenhof tijdens de zomermaanden in een studio in Berlijn, gelegen in Frohnau, een plaats in de Berlijnse wijk Reinickendorf gelegen in een bosrijke omgeving. De Berlijnse tekeningen zijn ontstaan in dit afgelegen gebied van rust en stilte.
Voordat hij naar Berlijn vertrok, had hij besloten zijn materiaal- en techniekkeuze te beperken. Hij koos voor penselen en Oost-Indische inkt en inktpennen om op papierformaat A3 te werken. Door deze beperking in tekenmateriaal en papierformaat kon hij zich met volledige concentratie concentreren en zo zijn eigen innerlijke wereld creëren.
De serene plek met overweldigende natuur en het witte vel papier als uitdaging. Net als in zijn schilderijen zoekt Erik Oldenhof naar een minimale vorm van abstractie door een radicale reductie van picturale middelen.
Tijdens zijn studie aan de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam (1974-1977) was het docent-grafisch kunstenaar Ap Sok die hem motiveerde om houtsneden in zwart-wit te maken. Zo ontstonden er in die periode veel houtsneden van landschappen en abstracte composities. Aan de Rijksacademie Van Beeldende Kunsten in Amsterdam (1975-1979) tekende hij naar observatie talrijke portret- en figuurstudies in Siberisch krijt. Hier ontwikkelde hij een voorliefde voor het werken in zwart-wit.
In zijn 40-jarige carrière als kunstenaar heeft hij het tekenen verder ontwikkeld en verfijnd. Deze Berlijnse tekeningen gebruiken twee benaderingen van het motief. De penseeltekeningen en ten tweede de tekeningen met inktpennen getekend op strookjes verdunde Oost-Indische inkt. De tekeningen kunnen sereen en minimaal zijn of complex en speels met een transparant karakter. Invloeden van Minimal Art, Zero Art en concrete kunst zijn zichtbaar. Een penseeltekening kan bestaan uit een enkele penseelstreek of uit een opeenvolging van penseelstreken met zwarte inkt. Zo confronteert Erik Oldenhof de kijker op speelse wijze. Zijn penseeltekeningen zijn gevoelige abstracties die doen denken aan de Japanse kalligrafie.
Zwart is een belangrijke kleur in de geschiedenis van de beeldende kunst, denk aan het zwarte vierkant van Kazimir Malevich, die zijn zwarte vierkant 'Het Gezicht van God' noemde. Zwart suggereert een eindeloze gecomprimeerde diepte van energie en warmte.
Erik Oldenhof gaat bij het tekenen af op zijn intuïtie; hand en oog zijn in dialoog met het witte vel papier. Voor hem is tekenen een synthese van afstand en zijn kijk op de wereld van het niet-waarneembare. Voor een succesvolle tekening worden meerdere versies gemaakt, een inkttekening kan niet verbeterd worden; alleen de succesvolle tekening blijft over na zorgvuldige selectie, herhaling is geheugen, is verbetering.
Alle tekeningen worden in een kader gemaakt, waardoor er een witte rand rond de afbeelding ontstaat. Zo creëert Erik Oldenhof een spanningsveld tussen tekening en de ruimte eromheen. Met grote vastberadenheid balanceert hij tussen schrijven en tekenen, er ontstaan structuren, het is een zoektocht tussen contrast, balans en spanning. Vormen dansen als muzieknoten over het vel papier. Binnen deze onuitputtelijke variaties zoekt hij naar iets onstoffelijks, een visionaire vorm van schoonheid.
De transparante tekeningen gecombineerd met inktpennen dwingen hem tot het stellen van vragen, tot nadenken over het tekenen per tekening. Ook hier volgt hij de zelfopgelegde beperking, lijst, transparante inktstroken en pennen van verschillende diktes.
Het gebruik van drukgevoelige pennen zorgt voor subtiele modulaties in het lijnwerk. Het is een dialoog tussen lijnwerk en inktvelden totdat de tekening trilt van een architectonische ruimtelijkheid. Geometrische vormen krijgen hun plaats in het raster van onderliggende transparante inktbanden die een arrangement geven.
Deze Berlijnse tekeningen zijn een geleide gedachtegang, voorafgegaan door een lang proces dat nooit lineair is. Voor Erik Oldenhof is elke succesvolle tekening een nieuwe realiteit.
Amsterdam, februari 2023